کشاورزی فراسرزمینی یا “کشاورزی در سایر کشورها” یکی از رویکردهای قابل توجه در صنعت کشاورزی است که با هدف تامین امنیت غذایی از طریق منابع فراسرزمینی مانند خاک و آب مورد استقبال بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است و بسیاری از کشورها با مشکل مواجه هستند. به عنوان کمبود منابع آب، خشکسالی و نیاز به حفظ و حفاظت از آب زیرزمینی به این کشت تبدیل شد.
در سال‌های اخیر بحث کشت فراساحلی در ایران به دلایل مختلفی از جمله خشکسالی‌های اخیر و محدودیت شدید منابع آب مطرح بوده و مسئولان بالادستی بر رسیدگی به آن اصرار داشته‌اند و در لایحه بودجه 1401 نیز به این طرح و لایحه بودجه دولت پرداخته شده است. 1401 خریدهای خود را از شرکت های ایرانی فعال در زمینه کشاورزی فراسرزمینی در واردات محصولات کشاورزی و دامی در شرایط مساوی اولویت اجباری قرار داد.
کارشناسان معتقدند با اجرای این طرح می توان گام های خوبی در زمینه تولید محصولات غیرقابل تولید در کشور برداشت. از آنجایی که بیش از 18 میلیون هکتار از اراضی کشور زیر کشت محصولات کشاورزی است و حدود 85 درصد آب شیرین کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود، کشت فراسرزمینی می تواند راه حلی برای توسعه کشاورزی و احیای آب کشور باشد. منابع
به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان، استان همدان در سال های اخیر به دلیل کاهش بارندگی و کاهش منابع آب زیرزمینی با خشکسالی مواجه بوده است و این محدودیت منابع آبی نیازمند توجه ویژه به رویکرد کشت فراسرزمینی است. فراسرزمینی کاشت یکی از برنامه های این سازمان است و تلاش می کند گام های مثبتی در این زمینه در استان بردارد.
یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی شورای اسلامی با اشاره به کشت فراسرزمینی گفت: علت مطرح شدن این موضوع در کشور بحث بارندگی و وضعیت خشکسالی در کشور بود چرا که کشور ما با کاهش بارندگی و کاهش بارندگی مواجه است. خشکسالی شدید و کم آبی ناشی از اقلیم مهندسان کشاورزی ما توانایی بسیار بالایی در تامین نیازهای کشاورزی کشور و حتی منطقه دارند.
فتح الله طوسلی افزود: به همین دلیل سیاستی در کشور مطرح شد که در این زمینه با برخی کشورهای همسایه وارد مذاکره شویم و حتی اگر کشور همسایه اطراف ما در این زمینه نبود، باید با سایر کشورهای همسایه مذاکره کنیم و به نتیجه برسیم. برخی از محصولات لازم برای رشد با اجاره زمین در آنجا و تهیه محصولات مورد نیاز کشور می باشد.
وی با اشاره به مزیت های کشاورزی فراسرزمینی تصریح کرد: از جمله این مزیت ها می توانیم دانش و فناوری خود را در کشورهای دیگر به کار گیریم و سرزمینی شدن ژئوپلیتیکی و در کلان تاریخ سیاست و قدرت در ارتباطات بین المللی به ما کمک می کند. در زمینه تجارت خارجی و دیپلماسی اقتصادی.
نماینده مردم بهار و کبودراهنگ در شورای اسلامی ادامه داد: دومین مزیت کشت فراسرزمینی این است که بخشی از نیاز کشور را از این طریق تامین می کنیم و به امنیت غذایی کشور در حوزه کشاورزی کمک می کنیم.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه رهنمودها و مشکلات اصلی کشت فراسرزمینی هنوز برطرف نشده است، به همین دلیل عدم آگاهی در این زمینه در بین نهادها و حتی وزارت جهاد کشاورزی و کشاورزان و وزارتخانه وجود دارد. جهاد باید در این زمینه آگاه شود و شرایط لازم را برای کشاورزان فراهم کند.
توسلی تصریح کرد: در بحث کشت فراسرزمینی، حضور در کشورهای دیگر اگرچه یک فرصت است، اما تهدیدها، موانع و محدودیت هایی وجود دارد که طبیعی است و کشاورزان و مهندسان کشاورزی باید این شرایط را در نظر بگیرند و وارد این عرصه شوند. بخش با حضور تامین و رفع نیازهای کشور با فرهنگ های فراسرزمینی.
نماینده مردم اسدآباد در شورای اسلامی در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به کشت های انجام شده در کشور، گفت: به طور کلی برنامه ریزی برای کشت با توجه به اقلیم و شرایط آب و هوایی یکی از مواردی است که کشاورزی انجام می شود. باید خیلی وقت پیش جهاد می کرد.» به این فکر کرد.
کیومرث سرمدیواله افزود: جهاد کشاورزی باید قراردادهای تمدید و آموزش های لازم را ترتیب می داد تا کشاورزان و دامداران با کشت محصولاتی که مناسب آب و هوای کشور نیست و آب و هوای منطقه برای کشت آن مناسب نیست بیشتر آشنا شوند. این گونه فرهنگ
وی همچنین به کشت فراسرزمینی اشاره و تصریح کرد: معتقدم اگر بتوانیم ارتباطات مختلف را در زمینه تجارت، صادرات و واردات و همچنین کشت فراسرزمینی توسعه دهیم و کشاورزان بتوانند با کشورهای دیگر ارتباط برقرار کرده و قراردادهای لازم را منعقد کنند حرکت مثبتی خواهد بود. برای این نوع کشت نتیجه خوبی برای کشور خواهد داشت.
سرمیدوال تامین محصولات استراتژیک برای کشور و از سوی دیگر ایجاد اشتغال را یکی از دستاوردهای کشاورزی فراساحلی برای کشور می داند و خاطرنشان می کند: عمده اشتغال روستاییان کشور از کشاورزی است و متاسفانه خشکسالی و کم آبی و همچنین مسائل و مشکلات آب کشاورزی تحت الشعاع این موضوع قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه محصولات غیرسرزمینی نقش موثری در تولید بیشتر و تامین غذا و ایجاد اشتغال برای فعالان حوزه کشاورزی خواهند داشت، می تواند لایحه ای ارائه دهد که نقش موثری در این زمینه داشته باشد در حالی که بنده اطلاعی ندارم. طرح و لایحه ای و تاکنون چنین طرح یا لایحه ای در صحن علنی مجلس مطرح نشده است.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی نیز به خبرنگار ایسنا گفت: یکی از موضوعات مهم در زمینه اصلاح الگوی کشت و واردات آب مجازی، کشت فراسرزمینی است که سرمایه گذار ماموریت مشخصی به کشور مقصد دارد که آب و هوا و خاک و آب و هوای مناسب برای کشت مورد نظر محصولات تولیدی برای نیاز کشور ارسال و وارد می شود.
حجت الاسلام احد آزادی خواه ادامه داد: انجمنی در قالب کشت فراسرزمینی تشکیل شد و سرمایه گذاران با دخالت دولت، وزارت جهاد کشاورزی و سایر دستگاه های اجرایی این ماموریت را بر عهده گرفتند و به کشورهای هدف اعزام شدند.
وی با تاکید بر اینکه به دلیل ساماندهی نشدن موضوع کشت فراسرزمینی در دستگاه دولتی، این اقدام تاکنون نتیجه ای در بر نداشته است، خاطرنشان کرد: سرمایه گذاری های انجام شده توسط کشور و نظام در زمینه کشت فراسرزمینی متاسفانه به نتیجه مطلوب نرسیده و محصول وارد کشور می شود
آزادیخواه با بیان اینکه جلساتی را در کمیسیون کشاورزی با برخی از سرمایه گذاران کشت فراسرزمینی در آمریکای لاتین و منطقه قفقاز برگزار کرده ایم، ادامه داد: حوزه کشت فراسرزمینی باید متولی مشخصی در وزارت جهاد کشاورزی در قالب داشته باشد. اداره کل یا معاونت، تا این کارکنان بتوانند مدیریت، هدایت و کنترل کنند.
وی با اشاره به اینکه میانگین ارزیابی سالانه اقدام موثری در حوزه کشت فراسرزمینی است و کمیسیون کشاورزی نیز می تواند در میانگین ارزیابی سالانه نقش داشته باشد، تصریح کرد: این آمادگی تا زمان تشکیل در کمیسیون کشاورزی مجلس وجود دارد. از سازمان های خاص در بدنه وزارت جهاد کشاورزی، کمیته کشت بیگانه را تشکیل می دهد.
آزادی با تاکید بر اینکه کشت فراسرزمینی نیاز به مشوق دارد زیرا یکی از دلایل عدم واردات محصولات تولیدی توسط سرمایه گذاران، نبود مشوق های گمرکی است، گفت: مشوق ها باعث می شود که سرمایه گذاران بازار هدفی را که این سازمان برای آن ایجاد شده از بین بازارهای موجود انتخاب کنند. انتخاب کنید
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کبودراهنگ نیز به خبرنگار ایسنا گفت: هدف از کشاورزی فراسرزمینی جدای از تعاملات سیاسی و اقتصادی، تولید برخی فرآورده های آبی در خارج از کشور و ورود آنها به داخل کشور است تا مدیریت منابع آبی امکان پذیر باشد. با این اقدام انجام شد.
حمزه خانجانی افزود: کشاورزانی در کشور داریم که از تکنیک ها و فناوری های لازم برای کشت فراسرزمینی برخوردارند و جزو کشاورزان پیشرو، معتبر با عملکرد قابل قبول هستند که می توانند شرایط حضور خود را در کشورهای هدف فراهم کنند.
وی با بیان اینکه اگر شرایط برای حضور این کشاورزان در کشورهای مختلف از جمله روسیه، ونزوئلا، اروپای شرقی و … فراهم شود، قطعاً این امر منافع خوبی برای کشور به همراه خواهد داشت، تصریح کرد: در مورد سیب زمینی و هر گونه پرآب. اگر بتوانیم این محصولات را در خارج از کشور توسعه دهیم و به کشور وارد کنیم، نقش موثری در مدیریت منابع آب کشور خواهد داشت.
خانجانی با اشاره به نقش دیپلماسی در کشاورزی فراسرزمینی یادآور شد: استان همدان در حوزه دیپلماسی دارای نمایندگان توانمندی در شورای اسلامی است که دست در دست همه عوامل می تواند از طریق بهبود تولیدات کشاورزی و مدیریت منابع آبی کشور موثر باشد. کشاورزی فراسرزمینی
وی یادآور شد: در سال های اخیر تعدادی از کشاورزان یکی از روستاهای کبودراهنگ در سلیمانیه و حتی اوکراین در زمینه کشت فراسرزمینی فعالیت می کردند اما اکنون در استان همدان و شهرستان فرد کشاورز فعالی در زمینه کشت فراسرزمینی وجود ندارد.
مدیر جهادکشاورزی بخشداری کبودراهنگ نیز گفت: در بخش کبودراهنگ در قالب طرحی یکی از کشورهای اروپای شرقی با ما در بحث الگوی کشت مشارکت دارد و کارهای خوبی در این زمینه در حال انجام است.
وی با بیان اینکه با اجرای این طرح استان همدان استان پایلوت در زمینه اصلاح الگوی کشت است، گفت: تبادل علمی و استفاده از تجربیات آنها در حوزه مدیریت آب و سازگاری و سازگاری ارقام با رشد و پرورش مدیریت آب در سیستم آبیاری مدرن کمک موثری می کند./ایسنا